ترموکوپل‌ها از جمله مهم‌ترین سنسورهای دما در صنایع مختلف هستند که با تبدیل اختلاف دمای دو اتصال (از جنس‌های مختلف) به ولتاژ، دمای محیط را اندازه‌گیری می‌کنند.
انواع مختلفی از ترموکوپل‌ها با ویژگی‌ها و کاربردهای متنوع وجود دارند. در این مقاله، به بررسی و مقایسه دقیق دو نوع رایج و پرکاربرد ترموکوپل، یعنی نوع J و K، پرداخته‌ایم.
۱. معرفی ترموکوپل نوع J و K
ترموکوپل نوع J
این نوع ترموکوپل از سیم‌های آهن (برای اتصال مثبت) و کنستانتان (برای اتصال منفی) ساخته شده است.
محدوده دمای کاری آن بین -۲۱۰°C تا ۱۲۰۰°C است و به دلیل حساسیت بالا (۵۵ میکرو ولت بر درجه سانتیگراد) و قیمت مناسب، در کاربردهایی که نیاز به دقت بالا در محدوده دمایی پایین‌تر دارند، استفاده می‌شود.
ترموکوپل نوع K
این نوع ترموکوپل از سیم‌های کرومل (۹۰% نیکل، ۱۰% کروم) و آلومل (۹۵% نیکل، ۲% آلومینیوم، ۲% منیزیم، ۱% سیلیکون) ساخته شده است.
محدوده دمای کاری آن بین -۲۰۰°C تا ۱۲۵۰°C است و به دلیل پایداری بالا، مقاومت در برابر اکسیداسیون و خوردگی، و دقت مناسب (۴۱ میکرو ولت بر درجه سانتیگراد) در طیف وسیعی از کاربردها، به ویژه در محیط‌های با دمای بالا و رطوبت بالا، استفاده می‌شود.
۲. مقایسه دقیق ترموکوپل نوع J و K
پارامتر ترموکوپل نوع J ترموکوپل نوع K
مواد سیم آهن، کنستانتان کرومل، آلومل
محدوده دما -۲۱۰°C تا ۱۲۰۰°C -۲۰۰°C تا ۱۲۵۰°C
حساسیت ۵۵ µV/°C ۴۱ µV/°C
دقت ±۲.۲°C یا ±۰.۷۵% ±۲.۲°C یا ±۰.۷۵%
مقاومت در برابر خوردگی کمتر بیشتر
قیمت مقرون به صرفه گران‌تر
کاربرد دمای پایین‌تر و دقت بالا طیف وسیعی از کاربردها
تفاوت‌های کلیدی بین ترموکوپل نوع J و K
مواد سیم
نوع K: سیم مثبت از جنس کرومل (۹۰% نیکل، ۱۰% کروم) و سیم منفی از جنس آلومل (۹۵% نیکل، ۲% آلومینیوم، ۲% منیزیم، ۱% سیلیکون) است.
نوع J: سیم مثبت از جنس آهن و سیم منفی از جنس کنستانتان (۵۵% مس، ۴۵% نیکل) است.
محدوده دما
نوع K: -۲۰۰°C تا ۱۲۵۰°C
نوع J: -۲۱۰°C تا ۱۲۰۰°C
حساسیت
نوع K: ۴۱ µV/°C
نوع J: ۵۵ µV/°C
دقت
نوع K: ±۲.۲°C یا ±۰.۷۵%
نوع J: ±۲.۲°C یا ±۰.۷۵%
مقاومت در برابر خوردگی
نوع K: مقاومت بالا در برابر اکسیداسیون و خوردگی
نوع J: مقاومت کمتر در برابر اکسیداسیون و خوردگی نسبت به نوع K
محدوده کاربرد
نوع K: مناسب برای محیط‌های با دمای بالا، رطوبت بالا و احتمال اکسیداسیون
نوع J: مناسب برای محیط‌هایی که نیاز به دقت و حساسیت بالا دارند و دمای آنها خیلی بالا نیست
قیمت
نوع K: کمی گران‌تر از نوع J
نوع J: مقرون به صرفه‌تر از نوع K
برای درک بهتر میتوانید مقاله ی “دیتاشیت ترموکوپل k” را در سایت ترموتوان مطالعه فرمایید.
انتخاب بین ترموکوپل نوع J و K
انتخاب بین ترموکوپل نوع J و نوع K به نیازهای خاص شما بستگی دارد. اگر به دنبال ترموکوپلی با دقت بالا، محدوده دمای بالا و مقاومت در برابر خوردگی هستید، نوع K انتخاب مناسبی است.
اگر به دنبال ترموکوپلی با قیمت مناسب‌تر هستید که برای اندازه‌گیری دما در محدوده‌های پایین‌تر و با دقت و حساسیت بالا استفاده می‌شود، نوع J انتخاب مناسبی است.
خلاصه مزایا و معایب هر نوع
مزایای ترموکوپل نوع K
دقت بالا
محدوده دمای بالا
مقاومت در برابر خوردگی
طول عمر طولانی
معایب ترموکوپل نوع K
قیمت بالا
حساسیت کمتر نسبت به نوع J
مزایای ترموکوپل نوع J
قیمت مناسب
حساسیت بالا
دقت بالا
معایب ترموکوپل نوع J
محدوده دمای پایین‌تر
مقاومت کمتر در برابر خوردگی
طول عمر کوتاه‌تر
نکات مهم در هنگام استفاده از ترموکوپل نوع J و K
از ترموکوپل‌های با کیفیت بالا از برندهای معتبر استفاده کنید.
ترموکوپل را متناسب با کاربرد خود انتخاب کنید.
دمای عملیاتی ترموکوپل را در نظر بگیرید و از حداکثر دمای مجاز تجاوز نکنید.
ترموکوپل را به درستی نصب کنید و از اتصالات محکم استفاده کنید.
به طور مرتب ترموکوپل را بررسی کنید و در صورت مشاهده هرگونه آسیب یا خوردگی، آن را تعویض کنید.
با در نظر گرفتن تمام این عوامل، میتوانید ترموکوپلی را انتخاب کنید که به بهترین وجه نیازهای شما را برآورده کند. برای مشاوره با کارشناسان سایت ترمو توان هوراد به صفحه ی تماس با ما مراجعه نمایید.
